Kırıkkale Rehberlik ve Araştırma Merkezi (RAM) özel eğitim öğretmenleri Ahmet Meçu ve Burak Bilici tarafından yapılan derlemede özel öğrenme güçlüğü çeken öğrencilerde okuma bozukluğu, yazılı anlatım bozukluğu ve matematiksel işlem bozukluğu gibi yaygın belirtilerin görülmesi durumunda gerekli girişimlerde bulunulması gerektiği hatırlatıldı.

Özel öğrenme güçlüğü konusunda ailelere çeşitli önerilerde bulunan özel eğitim öğretmenleri şu konulara değindi:

"Özel öğrenme güçlüğü zekâsı normal ya da normalin üstünde olan bireylerin, standart testlere göre yaş, zekâ düzeyi ve aldığı eğitim göz önünde bulundurulduğunda okuma, matematik ve yazılı anlatım düzeyinin beklenenin önemli ölçüde altında olmasıyla tanısı konulan bir bozukluktur. Burada dikkat edilmesi gereken en önemli husus bireyin bilişsel gelişiminin normal veya normalin üstünde olmasıdır.

Özel Öğrenme Güçlüğünün Nedenleri

Özel öğrenme güçlüğünün sebebi tam olarak açıklanamamaktadır. Genetik-kalıtsal etmenler ve sinir sisteminin yapısal-işlevsel bozuklukları, üzerinde en fazla durulan nedensel etmenlerdir

Özel Öğrenme Güçlüğünün Yaygınlık ve Sıklığı

Genellikle özel öğrenme güçlüğü bireylerde okul çağında fark edilmektedir. Okullarda yapılan araştırmalarda özel öğrenme güçlüğü yüzde 5-10 arasında değişmektedir. Bu oranın yüzde 4 okuma bozukluğu, yüzde 4 yazma bozukluğu, yüzde 1 matematik becerilerindeki bozukluk olarak belirtilmektedir.

Özel öğrenme güçlüğü öğrencileri yaygın olarak 3 alanda etkiler. Bu alanlar;

?             Disleksi ( okuma bozukluğu)

?             Disgrafi ( yazılı anlatım bozukluğu)

?             Diskalkuli ( matematik bozukluğu)

Disleksi (Okuma Bozukluğu)

Bu güçlüğü yaşayan bireylerin genel özellikleri şöyledir. Birey kısa bir süre önce öğrendiği bir sözcüğü tanıyamaz ya da okuduğu bir sözcüğü daha sonra gördüğünde tanımakta güçlük çeker. Yaşıtlarına oranla daha fazla okuma hatası yapar, okuma hızı düşüktür ve yüksek sesle okumaktan kaçınır. Bir metni okurken, satır, sözcük, hece, ses atlar, okuduğunu tekrar okur ve okuduğu yeri kaybeder.

Disgrafi ( Yazılı anlatım bozukluğu)

Yazılı anlatım bozukluğu olan bireyler yazarken bazı sesleri (b-d-p, m-n, f-v vb.) karıştırır. Gördüğü ses sembolü, sayı ya da sözcükleri (15-51, 6-9, b-d, ve-ev, ne-en vb.) ters okur ve yazar. Yazarken sözcüklerdeki seslerin sırasını (elma-emla vb.) karıştırır. Bir yazılı metinde aynı sözcüğü farklı biçimlerde yazar.

Diskalkuli ( Matematik bozukluğu)

Bu güçlüğe sahip bireyler ise basit matematik işlemleri yaparken kâğıt, kalem ya da parmak hesabına gereksinim duyar, sayıların ardışıklığını, matematik sembollerini (+, x vb. gibi) karıştırırlar. Çarpım tablosunu öğrenmede, matematik terimlerini ve kavramlarını anlamada, sınıf ve yaş düzeyine uygun matematik problemlerini çözmede zorlanırlar. Yer-yön kavramlarında da güçlük yaşarlar.

Ailelere Öneriler:

-Aileler çocuğun özel öğrenme güçlüğünü kabullenmelidir.

-Çocuğun güçlü ve güçsüz yönlerini fark edip ona göre yaklaşması gerekmektedir.

-Çocuğunuzun güçlüğü hakkında okulu ve öğretmenleri bilgilendirmeli ve işbirliği yapılmalıdır.

-Çocuğun her alanda desteklenmesi gerekmektedir.

-Yapabileceği basit işlerden başlayarak onun zoru başarmasında istekli olması sağlanmalıdır.

-İlk dönemlerde çocuğunuzla beraber ders yapmanız gerekebilir. Ona eşlik edin fakat ödevlerini siz yapmayın

-Okulda kazandığı beceri ve öğrenmeler evde etkinliklerle pekiştirilmelidir.

-Okuması için öğrenciye örnek olunmalı evde okuma saatleri planlanmalıdır.

-Öğrencinin yüksek sesle okumasını isteyin ve sizde mutlaka dinleyin.

Öğretmenlere Öneriler:

-Çocuğa, konu doğrudan anlatım yöntemiyle değil yaparak ve yaşayarak öğretilmelidir.

-Çocuk istenen beceriyi kazandığında pekiştireçlerle ödüllendirilmelidir. Pekiştireç istenilen davranış gerçekleştirildikten hemen sonra verilmelidir.

-Öğretim basitten karmaşığa doğru adım adım olmalıdır.

-Öğretim ortamı öğrenciye göre düzenlenmelidir.

-Öğrencinin seviyesine uygun BEP planı hazırlanmalıdır.

-Öğrenci akranlarıyla kıyaslanmamalıdır.

-Öğrencilere başarabilecekleri sorumluluklar verilip cesaretlendirilmelidir. 

-Gelişimleri sürekli takip edilmelidir.